Hoe je in het onderwijs authentiek het verschil maakt? Dat is wat Annick Jehaes (leerkracht, coach en trainer) en Liesbet Moortgat (orthopedagoog en psychotherapeut) aan een tafeltje op een terrasje in Gent bedisselden en kort daarop ook effectief neerpendend. En daar zijn wij natuurlijk ontzettend blij om. Want de leerkracht zélf centraal stellen, hem op zoek laten gaan naar zijn eigenheid, zijn authenticiteit, dat klinkt Team TOPlesS alvast héél bekend in de oren...
Zij onderzochten in hun boek onder andere welke teamrollen er zoal zijn in een lerarenkorps. Dat vonden wij alvast kei-interessant. Onze rol(len) is reeds gevonden. Nu jij de jouwe nog!
Waarom loopt het in die ene vakgroep toch altijd zo gesmeerd als een net geoliede fietsketting? En waarom raakt dat nieuwe team rond 'milieubeleid op school' voor geen ene meter vooruit? Ongetwijfeld heeft dat heel veel te maken met de verdeling van de teamrollen in beide equipes.
Wie zit er in je team?
"Om als schoolteam de gemeenschappelijke doelen te realiseren, heb je heel wat verschillende competenties nodig. Wanneer je het aanwezige teamtalent gericht inzet in je school, dan pas zet je je school in de verf. Het is dus nuttig om teamtalenten te capteren in een 'rol'. Op die manier erken je de unieke bijdrage die jij en je collega's leveren aan elkaar en de school." Dixit, Annick Jehaes en Liesbet Moortgat in 'Je impact als leerkracht vergroten'.
Wij gingen de verschillende teamrollen eens van naderbij bestuderen. Waarschijnlijk ben je kei-benieuwd om te achterhalen welke eigenschappen allemaal 'eigen' zijn aan jouw leerkracht-zijn.
Maarrr... het is niet omdat je weet welke rol of rollen goed bij jou passen, dat je daarom plotsklaps een held wordt in samenwerken in teamverband. Even belangrijk is het om te weten welke rol goed bij je collega's past.
Daarom staken wij een werkvorm in elkaar die je gemakkelijk kan uitvoeren tijdens een teamvergadering, een vakvergadering, een personeelsvergadering... om te ontdekken welke verschillende rollen er allemaal in je team huizen.
En dat geeft duidelijkheid, echtig waar!
De teamrollen dus, here we go!
We geven hieronder een opsomming van de verschillende teamrollen zoals ze gegeven werden in het boek 'Je impact als leerkracht vergroten'. Ze zijn gebaseerd op de 9 teamrollen van Belbin, een Britse wetenschapper die het belang benadrukt van elke rol wanneer je samen een project opneemt en uitwerkt (en projecten uitwerken, dat doen we wel eens in het onderwijs, toch?!).
Jehaes en Moortgat hebben deze 9 rollen 'veronderwijst' (lees: omgezet naar rollen die toegankelijker en herkenbaarder zijn in het onderwijs.)
ORGANISATOR:
+ taakgericht en praktisch
+ harde werker, behulpzaam
+ concrete afspraken en regelmatig overleg vind je belangrijk
- eindeloze brainstormsessies of discussies: NOT!
- houdt niet van veranderingen
NETWERKER:
+ nieuwe of bijzondere ideeën
+ ruimdenkend, nieuwsgierig, extravert
+ sterke communicatieve vaardigheden
+ vernieuwing, kansen, contact met anderen
+ op zoek naar hulpbronnen binnen en buiten de school
- interesse snel kwijt
- vaak nood aan iets nieuws
CREATIEVE DENKER:
+ out of the box
+ nood aan rust en ruimte
+ dagdromer met creatieve hersenspinsels als resultaat
+ nood aan erkenning
- gevaar voor blijven hangen in het denken
ANALYTICUS:
+ bedachtzaamheid en kritische blik
+ eerst begrijpen, dan oordeel vellen
+ ontleden van verkregen informatie
+ helikoptervisie
- afstandelijke houding door sterke focus op behoud van overzicht
ONDERNEMER:
+ gedreven, wilskrachtig en resultaatgericht samenwerken
+ team meenemen in je uitdagingen en plannen
+ durver in het zetten van stappen
- lat hoog voor jezelf en je collega's door nastreven van spanning en competitie
- eerder prestatiegericht
COÖRDINATOR:
+ plan bewaken, structuur bieden, stappen verhelderen
+ je zet je collega's en hun talenten graag in
+ delegeren
+ je krijgt energie van teaminspanningen
+ structureren, in een procedure gieten
+ besluiten nemen
+/- je doet alles om je opzet te doen slagen
KWALITEITSBEWAKER:
+ aandacht voor wat fout kan gaan, welke details belangrijk zijn
+ controleren, nauwkeurig zijn, bewaken van veiligheid en kwaliteit
+ bezorgde houding, oog voor perfectie
- maar niet iedereen heeft hier oog voor, levert al eens spanningen op
VERBINDER:
+ empathisch, ondersteunt je collega's
+ hulpvaardig, harmonisch, oog voor samenhorigheid
+ vooropzetten van fijne sfeer
+ humor en mildheid, diplomatie
- moeite met confrontaties en conflicten
VAKEXPERT:
+ je weet veel over bepaalde thema's
+ stil, standvastig in de groep
+ autonome werker
- sommige inhouden boeien je absoluut niet
- creatieve oplossingen liggen je minder
Wat als het niet meer lukt?
We hebben allemaal ooit ervaren dat samenwerken soms gewoon echt niet lukt. De groepsleden zitten op hun tandvlees, de lontjes zijn ultrakort, de toppen van de tenen zijn haast niet meer te belopen. Op zo'n moment kan het een optie zijn om de teamrollen er nog even bij te nemen. Door te weten waar de sterktes en de zwaktes van de anderen liggen, kan je met meer mildheid en mededogen naar je collega's kijken. Het leert je om te zien dat de andere helemaal anders is, maar zeker niet per definitie de boel wil dwarsbomen. Hij of zij kijkt door zijn eigen bril en die is niet beter of slechter. Maar gewoon anders.
'Onvoorwaardelijk waarderend kijken zal je helpen om jouw deel op te nemen en de rest los te laten.'
Wil je het webinar bekijken over dit boek? Zeker een aanradertje!
Wil je graag met je collega's op zoek naar jullie individuele teamrollen? En wil je op die manier meer helderheid krijgen in jullie samenwerking? Dan hebben wij voor jullie deze opdracht in petto! (Wij baseerden ons hierop.)
Wanneer je besluit dit boek te kopen via deze link, krijgen wij hierdoor ook een klein bedrag (maar jij betaalt niet meer). Zo steun je ons en onze blog een beetje.
Dit boek mochten we ontvangen van Uitgeverij Pelckmans. We schrijven er enkel over omdat we zelf helemaal achter de inhoud van het boek staan! Hoe wij denken over advertenties, vind je hier.